Ekran je osnovni interfejs gotovo svakog uređaja, koji danas koristimo, pa ćemo vam pomoći da razumete koje vrste postoje, koje su im prednosti i mane i kako da napravite pravi izbor!
Dijagonala i odnos stranica ekrana
Prvi parametar koji obično spomenemo kad govorimo o nekom ekranu je njegova dijagonala. Ona se najčešće izražava u inčima i u onim delovima sveta koji inče ne koriste i bukvalno predstavlja razdaljinu između dva suprotna ugla, po dijagonali.
Međutim, bitno je znati da ista dijagonala može da ima više realizacija, u zavisnosti od odnosa stranica, tj. odnosa dimenzija širine i visine ekrana. Uobičajeno za savremene ekrane je da su široki (npr. 16:9 ili 16:10), dok je na starim CRT televizorima i monitorima odnos stranica bio 4:3. Ovaj odnos stranica moguće je videti i danas na nekim kancelarijskim monitorima. Tako dijagonala od 43 inča nema istu površinu na 4:3 ekranu i na 16:9 ekranu - čak je na 4:3 ekranu veća!
Međutim, u zavisnosti od toga šta gledate, ekran neće biti iskorišćen do maksimuma. Filmovi se snimaju za široke ekrane i na 4:3 ekranu ćete imati crnu štraftu gore i dole, što smanjuje efektivnu dijagonalu ekrana. Isto tako, klasičan TV program će na širokom ekranu imati crne štrafte levo i desno, što ima istu posledicu smanjenja dijagonale slike koju gledate.
Rezolucija ekrana
Rezolucija nije u direktnoj vezi sa dijagonalom ekrana, ali treba da je prati. Rezolucija označava broj piksela (tačkica) od kojih je slika sastavljena. Kada pominjemo uobičajene rezolucije, one zavise od odnosa stranica.
Odnos rezolucije i dijagonale ekrana:
- Za 4:3 odnos stranica: 640x480, 800x600, 960x720, 1.024x768, 1.280x960, 1.400x1.050, 1.440x1.080, 1.600x1.200, 1.856x1.392, 1.920x1.440 i 2.048x1.536
- Za 16:10 odnos stranica: 1.280x800, 1.440x900, 1.680x1.050, 1.920x1.200 i 2.560x1.600 i
- Za 16:9 odnos stranica: 1.024x576, 1.152x648, 1.280x720, 1.366x768, 1.600x900, 1.920x1.080, 2.560x1.440 i 3.840x2.160.
Jasno je da je ove brojke teško pamtiti, a još teže reklamirati, pa su neke od standardnih rezolucija malo prijemčivije klasifikovane:
- SD: 720x576 piksela (npr. standardna, stara televizija)
- HD: 1.280x720 (najčešći standard domaće televizije u HD-u)
- Full HD: 1.920x1.080 i
- Ultra HD: obuhvata 4K (3.840x2.160 piksela) i 8K (7.680x4.320).
