istorijski let

Amerika se vraća na Mesec: Uspešno lansiran "Odisej", prva misija NASA na zemljin satelit od 1972. godine

Autor Miloš B. Jovanović

Uprkos početnom kašnjenju, letelica "IM-1", prva koja na Mesec leti kao deo partnerske inicijative NASA sa privatnim kompanijama, bi na krater Malapert A udaljen 300 kilometara od mesečevog južnog pola, trebalo da sleti 22. februara

Izvor: YouTube / SciNews

Svemirska letelica "Odisej" uspešno je u četvrtak lansirana iz svemirskog centra Kenedi na Floridi, kao drugi ovogodišnji pokušaj jedne privatne kompanije da sleti na Mesec.

Misija "IM-1", koji je pokrenula kompanija Intuitive Machines sa sedištem u Hjustonu, ima za cilj da postigne takozvani "meki dodir sa Mesecom", želeći time da postane prva nevladina agencija kojoj je to pošlo za rukom još od NASA-inih misija Apolo, okončanih pre više od 50 godina.

Sonda, odnosno lender, Nova-C poletela je na vrhu rakete Falcon 9 kompanije SpaceX, a lansiranje je kasnilo zbog veoma visokih temperatura koje su ometale punjenje goriva. NASA je potvrdila uspešno odvajanje sonde od rakete, istakavši revolucionarni značaj njenog leta.

Odvajanje letelice IM-1 od rakete Falcon 9
Izvor: YouTube / The Launch Pad

Letelicu pokreće novi superhlađeni motor na tečni metan i kiseonik, što joj omogućava brzo putovanje do Meseca uz izbegavanje duže izloženosti visokom zračenju Van Alenovog pojasa (područje naelektrisanih čestica koji oko Zemlje koje nastaje zahvaljujući njenom magnetnom polju).

Uprkos početnom kašnjenju, "IM-1" bi na Mesec, odnosno na krater Malapert A udaljen 300 kilometara od mesečevog južnog pola, trebalo da sleti 22. februara.

"Ova misija je prilika da se Sjedinjene Američke Države vrate na Mesec po prvi put od 1972. godine. To je podvig koji zahteva glad za istraživanjem", istakao je Trent Martin iz kompanije Intuitive Machines.

Misija "IM-1" deo je partnerske inicijative Commercial Lunar Payload Services (CLPS), koju je NASA pokrenula sa ciljem da stimuliše "lunarnu ekonomiju" poveravanjem usluga prevoza tereta privatnom sektoru, podseća Science Alert.

"Odisej" u misiji na Mesec
Izvor: YouTube / VideoFromSpace

Američka svemirska agencija je uložila 118 miliona dolara u Intuitive Machines usmerivši ih na usluge transporta naučnog hardvera, kao i na rešenje za ekološke rizike po astronaute, koji će na Mesec naknadno leteti u okviru svemirskog programa "Artemis". Dugoročni cilj ovakvog partnerstva je uspostavljanje trajnijeg prisustva na Mesecu i iskorišćavanje resursa.

A kada "Odisej" aterira, na Mesec će dopremiti teret misije koji nosi, u kome se između ostalog nalaze digitalizovana arhiva ljudskog znanja i 125 mini skulptura Meseca poznatog umetnika Džefa Kunsa.

Svemirski modul "IM-1" će po sletanju imati sedam dana za obavljanje svojih zadataka pre nego što na južnom polu nastupi Mesečeva noć. Ona će lunarni lender onseposobiti za dalji rad.

BONUS VIDEO: