Iako Sovjetski Savez ne postoji više od tri decenije, domen .su je ostao dostupan za registraciju novih sajtova.

ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) je javna neprofitna korporacija koja je osnovana radi sigurnog, stabilnog i pouzdanog funkcionisanja interneta. Za ICANN je vezana javna neprofitna korporacija PTI (Public Technical Identifiers), koja obavlja IANA (Internet Assigned Numbers Authority) dužnosti, odnosno upravlja parametrima protokola, internet resursima numeracije i domenima.

Prema propisima, domeni zemalja koje su uklonjene sa liste ISO 3166-1 treba postepeno da budu ugašeni. Taj proces obično traje pet godina, ali operateri domena mogu zatražiti produženje za još pet godina.

U slučaju .su domena, ovaj proces se odlagao decenijama jer ICANN nije imao zvanični mehanizam za ukidanje takvih domena. Sada, tri godine nakon usvajanja novih pravila, organizacija kreće u njihovu primenu.

PTI je 6. februara ove godine poslao pismo administratoru domena .su, u kojem ga je obavestio o planiranom postepenom gašenju do 2030. godine.

Odluka o .su domenu mogla bi stvoriti presedan i za druge domene. Konkretno, Velika Britanija razmatra mogućnost prebacivanja uprave nad Britanskom teritorijom u Indijskom okeanu na Mauricijus. Ukoliko se to desi, postojanje popularnog domena .io moglo bi biti ugroženo.

YU domen ugašen pre 17 godina

Izvor: Shutterstock

Gašenje domena nakon prestanka postojanja države je nešto što je poznato i državljanima Srbije, kada smo sa .yu prešli na .rs domen, koji i danas koristimo. Ipak, razlika je da smo to uradili mnogo brže, ali i da smo tu tranziciju izvršili dobrovoljno.

Domen .yu registrovan je 1989. godine. Iako je sva administracija bila smeštena u Beogradu, domen SFRJ bio je smešten na serverima u Sloveniji. "Slovenci su u to vreme, dobijali veliku količinu novca iz saveznih fondova i pravili akademsku mrežu u Jugoslaviji i oni su imali ljude koji su bili plaćeni da to rade", rekla je Mirjana Tasić sa PMF-a u intervjuu za Danas.

U početku, zbog odsustva regulacije, registracija .yu domena bila je potpuno besplatna, ali domen su mogle da registruju samo firme, odnosno pravna lica - fizička lica nisu imala ovu mogućnost.
Kada su 1992. Ujedinjene nacije uvele sankcije tadašnjoj Jugoslaviji, mrežni saobraćaj sa inostranstvom bio je obustavljen, a naša zemlja je formalno isključena iz međunarodne akademske razmene. Raspadom zemlje, registar i administracija .yu domena su ostali u Sloveniji.

Slovenija je tada dobila svoj domen .si, a zahtev da se registar domena premesti u Srbiju ostao je bez odgovora.

Mirjana Tasić se tada obratila međunarodnim institucijama, koje su u proleće 1994. godine presudile u korist Jugoslavije i domen .yu stavljen je u njenu nadležnost i grupe entuzijasta sa Beogradskog univerziteta, koji su funkcionisali pod nazivom YU NIC – Yugoslav Network Information Center.

Domen .yu koristio se još dugo nakon raspada SFRJ, ali se država i dalje zvala Jugoslavija, pa je i imalo smisla i dalje koristiti ovaj domen.

Prelazak na RS domen

Izvor: RNIDS

Domen .yu nastavio je da postoji i kada je država 2003. zvanično promenila ime u Srbija i Crna Gora, iako je bilo logično da se promeni i domen koji je ukazivao na Jugoslaviju. Ipak, u nedostatku bolje alternative, domen .yu je nepromenjen doživeo kraj još jedne države, ali se promena morala desiti kada je 2007. Srbija kao samostalna država postala članica Ujedinjenih nacija.

Srbija je te 2007. godine dobila skraćenicu RS, ali put do sticanja ovog domena nije bio lak.

"Problem je bio u tome što su skraćenice na 'S' bile uglavnom zauzete. Skraćenica .sr je predstavljala Surinam, nudili su nam .sx, ali to je imalo nekih negativnih konotacija. Jedan naš predstavnik je uspeo da se izbori za .rs, ali i tu je bilo kontraargumenata", navodi Tasić.

Problem je bio u tome što je "RS" skraćenica od "Republic of Serbia", a skraćenice, navodno, ne bi trebalo da sadrže karakter političkog uređenja jedne države. Naš predstavnik je onda dao argument da ako može UK (United Kingdom), može i RS (Republic of Serbia), i tako se Srbija "izborila" za ovu skraćenicu.

Domen .rs je postao vidljiv na internetu 25. septembra 2007. godine, a zvanična registracija i preregistracija sa .yu na .rs domen počela je pre skoro tačno 17. godina, 10. marta 2008. godine.

Administracija novog domena je poverena novoosnovanom Registru nacionalnog interent domena Srbije (RNIDS), koji je 12. februara 2007. godine registrovan kao Fond i tako je zvanično je počeo sa radom.

Izvor: Danas

Postanite deo SMARTLIFE zajednice na Viberu.