SF i stvarnost

LIFT KOJI VODI U SVEMIR: Ideja o kojoj se već dugo sanja

Naučnici i zanesenjaci o svemirskom liftu sanjaju već vekovima, ali su ti snovi uglavnom ostajali samo ideje – u poslednje vreme su se pojavili novi planovi, koji bi Space Elevator mogli da prevedu u stvarnost, doduše tek u sledećem veku.

Svemirski lift
Izvor: Smart Life/ @In a Nutshell

Sovjetski fizičar Konstantin Ciolkovski je još 1895. godine posejao seme iz kojeg se rodila ideja o svemirskom liftu koji bi površinu Zemlje spajao s nekom tačkom u kosmosu.

Ruski inženjer Jurij Artsutanov je ideju prihvatio tek 65 godina kasnije, kada je napisao članak To the Universe by Electric Rail, u kojem je raspravljao o ideji o liftu koji bi olakšao putovanja u svemir.

Naučnici i zanesenjaci o svemirskom liftu dakle sanjaju već vekovima, ali su ti snovi uglavnom ostajali samo ideje – u poslednje vreme su se pojavili novi planovi, koji bi Space Elevator mogli da prevedu u stvarnost, doduše tek u sledećem veku.

Jasno je da je za otpremanje tereta u kosmos neophodno mnogo energije, pa je jedan od centralnih futurističkih snova i svemirski lift – dugački kabl koji bi povezivao Zemlju i neku svemirsku stanicu, a uz pomoć kojeg bi transport do određenih tačaka u kosmosu postao lakši.

Nevolja je u tome što takav sistem zahteva lak i izdržljiv kabl, a istraživači sa Univerziteta u Pekingu tvrde da su pronašli materijal koji bi to mogao da omogući – radi se o vlaknima koja su sastavljena od ugljeničnih nanocevi, te bi u budućnosti mogla da stvore uslove za konstrukciju kosmičkog liftnog sistema.

To znači da transport materijala i opreme u kosmos više ne bi zahtevao ogromne količine energije, a samim tim ni novca. Ipak, da bi se došlo do lifta koji vodi do neke tačke u svemiru neophodno je da se reše svi tehnički problemi, a jedan od prvih je proizvodnja velikih količina novog materijala koji je neophodan za konstruisanje kabla, kao i štit koji bi ga čuvao od kosmičkog otpada.

Space Elevator – Science Fiction or the Future of Mankind?
Izvor: Smart Life/ @In a Nutshell

Stručnjaci s Univerziteta u Pekingu tvrde da jedan kubni centimetar novog kabla može da izdrži više od 800 tona tereta, koliko na primer teži 160 slonova. Upravo zbog toga se ovaj materijal opisuje kao jači od svih do sada poznatih, te se očekuje da u budućnosti ima široku primenu, između ostalog i da omogući konstrukciju dugo priželjkivanog lifta za svemir.

The Space Elevator Construction Concept
Izvor: Smart Life/ @YouTube

Ističe se da će lift biti ogroman skok u nepoznato, što skoro sigurno znači neprijatna iznenađenja i potencijalne katastrofe. Kao najveća opasnost se ističe kosmički otpad – u kosmosu se nalazi veliki broj satelita koji više nisu u funkciji, a do sada je detektovano oko 16 hiljada komada krupnog svemirskog otpada koji se kreće velikim brzinama. To znači da će biti neophodno da se prvo pronađe rešenje za uklanjanje otpada iz 21, da bi se ušlo u lift 22. veka.